Symposium en boekpresentatie over de dynamiek van de gereformeerde Liturgie

Aanleiding

Achter in veel psalmboekjes staan ze nog afgedrukt: een reeks formulieren en gebeden. Het gaat om teksten voor de bediening van doop en avondmaal, voor de bevestiging van ambtsdragers en huwelijken en voor het uitoefenen van de kerkelijke tucht. Daarnaast is een aantal gebedsteksten opgenomen, zoals het ‘gebed voor de preek’, het gebed voor ‘de leer van de catechismus’ en het morgen- en avondgebed. Het geheel lijkt een statische verzameling die eeuwenlang steeds weer onveranderd is opgenomen in de kerkboeken. Maar dat is het niet. Het gaat hier om een zeer dynamisch corpus van teksten. Vanaf het begin van de verzameling, het psalmboek van Petrus Dathenus uit 1566, zijn deze teksten in ontwikkeling. Met name in de eerste 75 jaar (tot 1640) worden formulieren en gebeden toegevoegd en soms weer weggelaten, worden teksten ingekort of uitgebreid, en circuleren er diverse varianten van dit liturgisch materiaal. Ook later rijzen er steeds opnieuw vragen en discussies rond deze teksten: Wat is eigenlijk de authentieke tekst van het doopformulier? Hoe zit het met de uitdelingswoorden in het avondmaalsformulier? Moet het Morgengebed nu wel of niet uitmonden in de Tien Geboden? De variaties in hedendaagse uitgaven van de Liturgie laten zien dat op deze vragen nog altijd verschillende antwoorden worden gegeven.

Symposium

Over de dynamiek van de Liturgie vindt op zaterdag 7 december 2024 in Utrecht een symposium plaats. Aanleiding is het verschijnen van de bundel De Nederlandse gereformeerde Liturgie 1566-1639. De teksten en hun dynamiek. In deze studie (uitgebracht bij uitgeverij Verloren in Hilversum) worden de teksten van de formulieren en gebeden tekstkritisch bezorgd en voorzien van achtergronden en inleidingen. Aan het project is de achterliggende jaren gewerkt door onderzoekers van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), de Theologische Universiteit Utrecht (TUU) en de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA).

Het symposium bestaat uit een ochtend- en een middagprogramma. Tijdens het ochtendgedeelte zijn er drie hoofdlezingen over de achtergrond, de context en de inhoud van de Liturgie, afgewisseld door het zingen van psalmen uit 16e- en 17e-eeuwse berijmingen. Het eerste deel van het middaggedeelte bestaat uit twee rondes met zeven workshops waarin op een aantal deelthema’s dieper wordt ingegaan. Halverwege de middag vindt de feestelijke presentatie van de nieuwe uitgave plaats. Deze zal worden overhandigd aan vertegenwoordigers van diverse academische en kerkelijke geledingen, die allen gevraagd worden een korte reactie te geven.

Het symposium vindt plaats in de Janskerk (Janskerkhof 26) in Utrecht. Voor de workshops wordt ook gebruikgemaakt van het gebouw van de Theologische Universiteit Utrecht (TUU, Plompetorengracht 3).

Programma en meer

Hier vindt u meer informatie over het symposium.